Nurcan İbrahimoglu Skolyoz Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Skolyoz ve bel sorunları hakkında en çok merak edilen konuları Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Çağatay Öztürk’e sorduk.
- Skolyoz nedir ve nasıl oluşuruz. Kısaca bilgi verebilir misiniz?
Skolyoz omurganın göğüs veya bel bölgelerinde görülebilen, yana doğru ve rotasyonel üç boyutlu eğriliğidir. Omurga sağa ya da sola eğilirken kendi ekseni etrafında rotasyon hareketi de yapar. Normal ve sağlıklı omurgada omurlar arkadan bakıldığında yukardan aşağıya düz bir hat şeklinde uzanır. Skolyoz da ise omurlar sağa veya sola doğru yer değiştirir ve aynı zamanda kendi eksenleri etrafında döner. Bu eğilmeler omurganın sadece bir bölgesinde olabileceği gibi birden çok bölgesinde ve farklı yönlerde de olabilir.Skolyoz aslen bir bulgudur, hastalık değildir. Skolyoz bulgusuna yol açan çeşitli hastalıklar vardır. Omurga ağrısı yapan herhangi bir sebepte de skolyoz görülebilirken, daha çok ergenlik çağındaki çocuklarda görülen ve ilerleyici olan skolyoza adölesan idyopatik skolyoz denir.
2) Sıklıkla kimlerde ve neden meydana gelir? Skolyozu kendimiz fark edebilir miyiz? Ne zaman tedavi veya operasyon gereklidir?
Konjentinal dediğimiz skolyoz türü doğuştan gelen bir rahatsızlıktır. Çocuk ana rahminde iken omurgaların anormal oluşması veya birleşik kalması sonucu skolyoz oluşabilir. Ergen yaşta görülen skolyoz tiplerinde de ana etkenin genetik yatkınlık olduğu ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır. Skolyoz daha çok ergenlik yaşlarında ortaya çıkar ve erken müdahale edilmezse görüntü bozukluğunun yanı sıra kalp ve solunum sisteminde de hasarlara yol açar. Kişilerin kendi vücut şeklini gözlemlemesi ve en küçük anormallikleri dahi fark etmesi erken teşhis için önemlidir. En önemli belirtileri; bel kemiğinde tek taraflı öne doğru çıkıntı, bel çukurlarındaki simetri bozukluğu, vücut dengesinin sağlı ya da sollu kayması, omuzlardaki boy eşitsizliği vesırtta tek taraflı kemik tümseğidir. Skolyozu ortaya çıkaran etkenler saptanabilir ve doğru tedavi edilir ise skolyoz gerileyebilir. Yanlış ve uygunsuz tedavilerde skolyoz artar ve yapısal hale gelebilir. Yapısal skolyozların tedavisi daha zordur. 40 derecenin üzerindeki eğriliklerde ve büyüme potansiyelinin devam ettiği hastalarda cerrahi tedavisi şarttır.
3) Skolyoz bel ağrısına sebep olur mu? Ya da başka sorunların oluşmasına sebep olur mu?
Vücudumuz yaşadığı sıkıntıları bize her zaman açık ve net bir şekilde göstermez. Örneğin; toplumumuzda yaygın olarak görülen bel ağrıları, omurga rahatsızlıklarından kaynaklanıyor olabilir. Oysa insanlarda bel ağrılarının fıtıktan kaynaklandığı şeklinde yaygın bir görüş söz konusudur. Omurga ağrısı yaşayan bireylerin yarısında MRG (emar) sırasında boyun ve bel fıtığı görülmekte dolayısıyla da hastalar omurga ağrılarını sürekli olarak bel ağrısı ile karıştırmaktadır. Skolyoz gibi omurga rahatsızlıklarının ilerlemesi kişinin yaşam kalitesini düşürdüğü gibi yaşamını idame ettirmesinde de zorluk yaşatabilir.
4) Skolyoz başlangıcı olan kişiler ne yapmalılar? Skolyoz ilerlemesi durdurulabilir mi?
Skolyoz tedavisinde erken teşhisin büyük önemi vardır. Erken teşhis omurgadaki eğriliği derecesi artmadan kontrol altına alabilmeyi sağlayabilir. Böylelikle hem ağrılı süreçler başlamadan hem de ameliyata gerek kalmadan hasta sağlına kavuşmuş olur. Ancak alınabilecek her önleme rağmen skolyozun ilerleme gösterebileceği unutulmamalıdır.Skolyoz hastalarının olayın başından itibaren uzman takibi altında olmaları yapılması gereken tek şeydir. Bazı skolyoz tiplerinde ne yapılırsa yapılsın hastalık ilerler ve cerrahi tedavi sınırına gelir. Günümüzde skolyozun cerrahi tedavisi başarılı bir şekilde yapılabilmektedir.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Çağatay Öztürk
