Mutlu bir haber ile değişen şartlar ve metabolizma kilo artışındaki kontrolsüzlükle beraber sonrasında bebekte ve annede ciddi sağlık sorunlarına neden olabilecek durumların gelişmesine neden olabilir. Hamilelik süreci bebeğin ve annenin gereksinimlerini karşılamak için normalden biraz daha fazla besin alımını gerektirir. Bebeğe besin geçişi kordon ile sağlanır. 9 aylık süre boyunca annenin alması gereken besin ve miktarları bebeğin gelişimini normal tamamlaması ve sağlıklı bir şekilde doğması için en dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Bu durum toplumumuzda abartılarak aşırı yemek yeme alışkanlığına ve beraberinde obez çocuklara ve annelerde de gebelik sonrası kilo problemlerine yol açmaktadır.
Hamilelik dönemi boyunca 3 aylık periyotlar ile annenin alması gereken kalori miktarı değişkenlik gösterir. Hamilelik döneminde günde ortalama 150-500 kalori daha fazla besin alımına ihtiyaç vardır. Bu enerjiyi karşılamak için beslenmede daha fazla miktarda proteine yer vermek gerekir. Annenin bu dönemde kalsiyum ve demir depolarında yıkımlar meydana gelir. Anneden bebeğe geçen kalsiyum ve demiri yerine koymak ve artan enerji gereksinimini karşılamak için süt grubu protein içerikli besinlere ve kırmızı et gibi demir içeriği yüksek protein içerikli besinleri daha sık tüketmek gerekecektir.
Hamilelik döneminde anne çiğ et tüketmekten kaçınmalıdır. Sosis, sucuk, salam gibi şarküteri ürünlerini de mümkün olduğunca tercih etmemelidir. Bunun yerine demir gereksinimini karşılayacak bonfile et gibi bütün kırmızı etleri tercih etmelidir. Bebeğin beyin gelişimi içinde haftada en az 1 gün balık tüketmelidir. Ancak hamile olmak sağlıksız pişirme yöntemleri ile pişirilmiş yemeklerin tüketilebileceği anlamına gelmez. Yani balık kesinlikle kızartılmadan ızgara, fırında veya haşlama yöntemleri kullanılarak pişirilmelidir. Ateşe direk temas ettirilerek pişirilen etler vücutta serbest radikal oluşumuna neden olacağından tercih edilmemesi gerekir. Hamilelik döneminde bebeğin beyin fonksiyonlarının gelişebilmesi için vücudun iyot gereksinimi artacaktır. Bebeğin gelişimini desteklemek ve oluşabilecek komplikasyonları önlemek amacıyla yeterli miktarda iyot tüketimi bu dönemde önemlidir. Denizde yetişen balıklar ve deniz tuzu iyi birer iyot kaynağıdır. Bu nedenle haftalık balık tüketimi ihmal edilmemelidir. Balık mevsimimin olmaması durumunda konserve balıklar tercih edilerek gereksinim karşılanabilir.
Hamilelik döneminde 3 ana öğün ve en az 2 ara öğün mutlaka yapılmalıdır. Uzun süren açlıklar gestasyonel diyabet dediğimiz gebelik şekerinin oluşmasına yol açacaktır. Kan şekeri uzun süren açlık ile düşecek hem anne hem de bebek bu durumdan negatif yönde etkilenerek ileriki dönemlerde şeker hastası olma riski taşıyacaklardır.
Hamilelik döneminde bebeğin beyin gelişimin normal olarak sağlanması için folik asit tüketimi oldukça önemlidir. Bu dönemde mutlaka folik asit desteği alınmalıdır. Ceviz, fındık, badem gibi folik asit içeren besinlere de ara öğünlerde yer verilmelidir.
Hamilelik döneminde diyet yapmak doğru mu?
Diyet kilo vermek için yapılan bir beslenme şekli değildir. Diyet kişinin günlük gereksinimi kadar olan besinin dengeli bir miktarda ve doğru zamanda alınması anlamına gelir. Bu açıklamadan da anlaşılacağı gibi hamilelik döneminde her zaman için zaten diyet yapmak şarttır. Ancak sorulan sorudaki kastı değerlendirecek olursak kilo vermek için diyet yapılabilir. Yine ancak annenin hamile kaldığı kilonun normal kilosundan çok fazla olmasını gerektirir. Bu durumda hamile anne hamileliğini kilo vererek bile tamamlayabilir. Ancak kilosu normal olan bir anne sırf vücut yapısı bozulacak diye kilo almaktan korkması üzerine zayıflama diyeti yapmamalı ve kilo kaybetmemelidir. Hamilelik süresince 12 kilo artışı normal ve beklenen kilo artışıdır.
Hamilelik döneminde hangi durumlarda diyetisyenden destek almak daha önemlidir?
Hamilelik döneminde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta beslenme ve sağlık ile ilgili özel bir durum var ise mutlaka bir beslenme uzmanından yardım alınmalıdır. Özellikle;
• Anne vejetaryen ise hamilelik dönemi boyunca beslenmesine daha dikkat etmesi gerekir bu durumda mutlaka bir diyetisyenden yardım almalıdır.
• Hamilelik öncesi şeker ya da hamilelik şekeri söz konusu ise yine diyetisyenden destek alması ve beslenmesinde bir takım kurallara dikkat etmesi gerekir.
• Hamilelik öncesi hipertansiyonun veya hamilelik sırasında konmuş bir tansiyon teşhisin var ise diyetisyen eşliğinde bir beslenme programını takip etmesi gerekir.
• Anemi (kansızlık) durumu söz konusu ise beslenme uzmanından beslenmesinde nelere dikkat etmesi gerektiği ve hangi besinlere daha sık yer vermesi gerektiğini öğrenerek beslenmesini sürdürmelidir.
• Daha önce düşük doğum ağırlıklı bebek durumu yaşandıysa, beslenme ve sağlık durumunla ilgili bir doktora ve diyetisyene mutlaka başvurmalıdır.