Selda Kılıç Beslenme hataları hakkında son yıllarda epey sorgulama yapıyoruz ama neyi yanlış yaptığımızı asla bulamıyoruz değil mi, peki neden? Bu durumun pek çok nedeni var aslında. Ama en göze çarpanları televizyon kanallarında yetkisi dışında konuşma yapıp aklımızı karıştıranlar, internette bilgi kirliliği yapıp neye inanacağımızı şaşırtanlar ve tabi en çok da uzmanına danışmadan karar vermemiz gibi görünüyor. Etrafımızda bu kadar bilgi varken yolunda gitmeyeni bulmak bizim için zorlaşıyor. Bu ay, danışanlarımızın en çok sorguladığı beslenme hataları ve bu soruları sorarken neyi atladığımızı anlatmak istiyorum. Hem sorularımızı cevaplayalım hem de bu ara hava değişimine bağlı artan iştahlarımıza karşı önlemimizi alalım ki keyifli bir mevsim geçişi olsun.
Ekmek Yemiyorum, Neden Kilo Veremiyorum?
Toplum olarak şöyle bir yanılgımız var; Ekmek grubunu sadece evlerimize marketlerden aldığımız bir somun ekmek olarak düşünüyoruz. Bu soruyu son günlerde o kadar çok alıyorum ki değinmeden geçmemem gerektiğini düşündüm. Ekmek yemediğimizi sandığımız halde tükettiğimiz bazı besinler; makarna, pilav, patates içeren yemekler, hatta bazı çorbalar ve daha birçoğu, aslında ekmek grubudur. Bunları tüketerek de ekmek tüketmiş oluruz. Üstelik içerisindeki yağlarla bildiğimiz ekmekten daha kalorili olarak. Siz ekmek tüketmeyip yerine yemeklerinizde bu besinleri tükettiğinizde, hayatınızdan ekmeği çıkarmış sayılmadığınız gibi tam buğdayın faydalarından da mahrum kalmış olursunuz. Düşman zannedilmesinin aksine iyi tahıllarla yapılmış ekmek içerisindeki mineral ve vitaminlerle bedenimiz için gerekli ve yararlı bir besindir. Önemli olan hayatımızdan bir besini tamamen çıkarmak değil, miktarını ayarlayıp her besinin faydalarından ve tadından yararlanabilmek olduğunu unutmayalım.
Çayı, Kahveyi Şekersiz İçiyorum, Neden Kilo Veremiyorum?
Çayı veya kahveyi şekersiz tükettiğimiz için kilo vermeyi beklememiz ne kadar doğru bir bakalım. Bu içecekleri yıllardır şekersiz tüketiyorsak ve beslenmemizde bir değişiklik yapmıyorsak, aslında kilo vermeyi beklememiz yanlış olur. Eğer içeceklerimizi şekerli ve gün içerisinde sıklıkla tüketiyorsak, şekeri bıraktığımızda bir miktar kilo kaybı yaşabiliriz tabi ki, eğer yeme alışkanlıklarımızda bir artış olmazsa. Ama buradaki hata genelde bu içeceklerin yanında tatlı yeme alışkanlığımızın olması ve bunu şeker olarak görmememiz. Şerbetli, çikolatalı vs tatlıları hatta meyve deyip önemsemediğimiz kuru meyveleri çok miktarda tükettiğimiz zaman, çay ve kahveden kestiğimiz şeker, maalesef kilo kontrolünde bizi mutlu etmiyor. Şekeri düşünürken sadece saf şeker görmeyi beklemek yerine içerisinde şeker olan besinleri de farkında olarak tüketmeye gayret etmeliyiz.
Akşama Kadar Aç Kalıyorum Yine de Kilo Veremiyorum!
Bu durum diyete başladığımızı zannederek en çok düştüğümüz ve en zararlı olan hata sanırım. Bu durumla o kadar sık karşılaşıyorum ki, bir de buradan belirtmek istiyorum. Diyete başladığımızda ya da yeme alışkanlıklarımızı düzeltmeye çalıştığımızda, ilk başvurduğumuz yöntem kendimizi aç bırakmak. Oysa böyle yaparak hem vücudumuza zarar veriyoruz, hem de psikolojik baskı altında daha büyük bir yeme eğilimine zemin hazırlıyoruz. Gündüz uyandığımız andan itibaren porsiyonları yok denecek seviyeye indirmek devamındaki öğünleri atlamak ya da çok hafif besinlerle geçiştirmek akşama bizi ” bir kurt kadar açım” noktasına sürükleyebiliyor ve o saatten sonra bizi tutabilene aşk olsun. Etrafımda çok kez bunu yapan akşamına yememesi gereken her şeyi tüketip ” ama sabahtan beri bir şey yemedim.” diyen insan var ki maalesef sonuç hep hüsran oluyor. Vücudunuzu aç bıraktığınızda kilo vermek şöyle dursun vücudunuzun kıtlık ilan edip gönderdiğiniz besinleri aç kalma tehdidine karşı depoladığını unutmayalım. Bu nedenle her öğünde dengeli ve düzenli beslenme alışkınlıkları edinmemiz gerekiyor.
Ben Aslında Hiçbir Şey Yemiyorum Ama Su İçsem Yarıyor!
Öncelikle gerçekten böyle bir probleminiz olduğunu düşünüyorsanız mutlaka doktorunuzla görüşüp kan ve hormon değerlerinize baktırmalı herhangi bir fizyolojik probleminiz olmadığınızdan emin olmalısınız. Ama sağlıklı bir birey normal şartlar altında hiçbir şey yemediği halde ki hiçbir şey diyerek sağlıksız yiyeceklerden bahsediyoruz, kilo almaz üstelik su içerek de metabolizmasını hızlandırır. Burada kastımız genellikle yiyorum ama çok yemiyorum ya da sağlıklı besleniyorum oluyor, kendimizi aç bırakmaktan bahsetmiyoruz. Bu yüzden başımızı ağrıtan görünmeyen kalorilere dikkat! Siz yediğinize, içtiğinize dikkat ettiğinizi düşünüyorsanız ama bir türlü istediğiniz sonucu elde edemiyorsanız, burada yolunda gitmeyen bir durum var demektir. Belki de sağlıklı ve düşük kalorili sandığınız besinler o kadar da masum değillerdir. Örneğin arkadaşlarınızla yemeğe çıktınız ve o günü hafif geçirmek için salata tercih ettiniz. Peki salata gerçekten her zaman hafif bir tercih mi? Sebze tercih etmek her zaman etkili bir yol olmuyor. Çünkü içine giren binlerce yağlı sos ve ekstra malzemeyle salatanız 1 günlük enerjinizin yarısını karşılayabileceğiniz bir kalori bombası haline gelebiliyor. Bir başka örnek kahve tercihimiz. Gün içinde çok fazla kahve tüketebiliyoruz ve seçtiğimiz kahve türüne bağlı aldığımız kalori 400-500 kaloriye kadar, neredeyse bir öğün değerinde, çıkabiliyor. Kahveyi sütlü, şekerli, şuruplu, kremalı vs tüketmemiz durumu sadece kahve içmekten çıkarabiliyor, DİKKAT! Diğer bir örnek kahvaltılık gevrek, müsli vs., özellikle bu ara yine çok karşılaştığım durum, bazılarımız onların bir kalorisi olmadığını düşünerek her acıktığımızda kase kase tüketebiliyoruz. Unutmayalım ki onların içerisinde de tahıl, meyve, bazılarında maalesef ki saf şeker, yağlı tohumlar vs oluyor. Sonuç olarak porsiyon kontrolü de önemli hal alıyor, aşırıya kaçtığımızda sağlıklı ya da kalorisiz beslenmiş olmuyoruz, aklımızdan çıkarmayalım.
Beslenme hataları kişiye, yaşadığı çevre ve koşullara göre değişiklik gösteriyor olsa da, sık yaşabileceğimiz ortak yanılgılara karşı dikkatli olalım. Eğer beslenmemizle ilgili gözden kaçırdığımız noktalar varsa, beslenme günlüğü oluşturarak kendimizi kontrol edebilir ayrıca bir beslenme ve diyet uzmanından da yardım talep edebiliriz. Sağlıklı beslenme ruhumuzu ve bedenimizi güçlendirir. Bunun farkına varıp tadını çıkardığımız keyifli bir ay geçirmemiz dileğiyle.