Depresyon’un D’si: D vitamini ve Depresyon İlişkisi

Bu kış kendinizi oldukça yorgun, halsiz ve depresif mi hissediyorsunuz? Bunun sebebini bu yazıda birlikte arayalım…

Güneşe hasret geçirdiğimiz şu günlerde güneşin vücut dengemiz üzerindeki olumlu etkilerini daha çok arıyoruz. Bu olumlu etkilerin başlıca sebebi güneş sayesinde vücudumuzda sentezlenen D vitaminini yeterince üretemiyor oluşumuz; kış aylarında bu vitaminin eksikliğinden muzdarip olabiliriz. Depresyon eğilimimizin sebebinin D vitamini eksikliği ile bağlantısını kurabilmek için önce D vitaminin metabolizmamız üzerindeki etkilerinden bahsetmekte fayda var.

İlk olarak kemik sağlığıyla akla gelen D vitamini bu görevini Kalsiyum emilimini artırarak yerine getirir. D vitamini yokluğunda emilim düzeyi %10-15 lerde olan Kalsiyum, D vitamini ile %30-40 oranlarında emilim düzeyine ulaşabilir. Özellikle kadınlarıda kemik sağlığının korunması için kalsiyum alımına yani süt ürünleri tüketimine dikkat edildiği kadar D vitamini düzeyleri de izlenmelidir. Bunun yanı sıra D vitamini vücudumuz için önemli koruyucu maddelerden biridir. Hücrelerin çoğalma ve farklılaşma aşamalarındaki düzenleyici etkileri kanser gelişme riskini azaltır. Son yıllarda obezite ile hayatımıza giren “insülin direnci” kavramıyla da D vitaminin ilişkili olduğu görüyoruz. D vitamini  vücudumuzda insülin salgılanması ve salgılanan bu insülinin etkili kullanılması (insülin duyarlılığı) aşamalarında olumlu etkileri olduğu bilinmektedir.

Bu saydıklarımız gibi birçok düzenleyici etkiye sahip D vitamininin depresyon üzerindeki etki mekanizması biraz daha farklı olarak karşımıza çıkıyor. The British Journal of Psychiatry dergisinde yayınlanmış, 31 424 katılımcı ile yapılmış bir çalışmaya göre; depresyon ve anksiyete tanısı almış bireylerdeki D vitamini düzeylerine bakıldığında, özellikle kadınlarda D vitamini seviyelerinin depresyon ve genel sağlık ile bağlantılı olduğu belirtilmiş. Yine aynı çalışmada bu etkinin D vitaminin serotonin üretimini üzerindeki etkisine dikkat çekilmiş. Yapılan bu çalışmaya biraz daha açıklık getirecek olursak; serotonin, oksitosin, vazopressin gibi merkezi sinir sisteminde görev yapan hormonlar D vitamini tarafından aktive edilmektedir. Vücudumuzda triptofan amino asidinden serotonin elde edilmesi sırasında gerekli olan enzimin üretilmesi için D vitaminine ihtiyaç duyuyoruz. Özellikle mutluluk hormonu olarak da bilinen serotonin yetersizliği durumunda depresyon ve yoksunluk hissi gibi durumlar karşılaşabiliyoruz. Serotoninin yetersiz üretilmesi mutsuzluk, halsizlik, isteksizlik gibi hislere yol açarken özellikle depresyona bağlı iştah kontrolsüzlüğü, aşırı yeme isteği gibi kilo kontrolümüzü etkileyecek durumlara da sebep olur.

2017 yi daha mutlu ve daha fit geçirebilmemiz için D vitamin seviyelerimizi düzenli olarak takip etmemiz gerekiyor. Doktorunuza başvurup D vitamini seviyelerinize baktırmanız ve eksiklik durumunda gerekli duyulduğu taktirde, doktorunuzun yazdığı takviyeler ile bu eksikliği gidermeniz, bu kış depresyonu yenmenizi sağlayabilir.